ROLA KOŚCIOŁA W INTEGRACJI RZYMSKO-BARBARZYŃSKIEJ W ITALSKIM KRÓLESTWIE LONGOBARDÓW – KWERENDA BIBLIOTECZNA I ŹRÓDŁOWA

Ks. dr hab. Tomasz Skibiński, prof. UKSW

Stypendium Fundacji Lanckorońskich na 2024

Opis projektu:

Cel i tematyka badań

Stypendium zostało przyznane na wyjazd naukowy do Rzymu (1 miesiąc).

Celem planowanego wyjazdu jest przeprowadzenie kwerendy bibliotecznej i źródłowej dotyczącej roli Kościoła w integracji rzymsko-barbarzyńskiej w Królestwie Longobardów (568-774). Inwazja Longobardów na teren Italii w 568 r. była kolejnym z etapów zmiany etnicznej ludności Półwyspu Apenińskiego, a w ciągu kolejnych wieków multietniczna ludność Italii  przeżywała złożone procesy integracyjne.

W tych procesach intensywnie i aktywnie uczestniczył Kościół. Istniejąca literatura i wstępne rozeznanie źródeł wskazuje, że zarysowane zagadnienie, choć już dostrzegane w nauce, otwiera pole do pracy i wymaga zgromadzenia zarówno koniecznej bazy źródłowej jak i opracowań naukowych, przede wszystkim powstałych w ostatnich latach. Wiele podstawowych źródeł dziejów Longobardów jest zebranych w tomie MGH Scriptores Rerum Logobardicarum et Italicarum saec. VI-IX (Hannoverae 1878), ale ten zbiór jest daleki od wyczerpania zagadnienia, które jest rozproszone u wielu pisarzy z tego okresu, także pochodzących ze środowiska pozalongobardzkiego. Równie istotne jest dotarcie do aktualnych opracowań, które są dostępne często tylko w specjalistycznych bibliotekach.

Miejsce prowadzenia badań

Zaplanowana przeze mnie kwerenda uwzględnia biblioteki w Polsce a także serwisy naukowe online. Duża część materiałów jest jednak tą drogą niedostępna, stąd konieczność przeprowadzenia jej w bibliotekach specjalistycznych. W dziedzinie badań dotyczących literatury chrześcijańskiej pierwszych wieków Biblioteka Instytutu Patrystycznego Augustinianum jest jedną z najlepiej zaopatrzonych w świecie. Jej zasoby obejmują zarówno materiały źródłowe jak i opracowania z zakresu historii i literatury starożytnej, a w siedzibie biblioteki udostępnione są bogate serwisy internetowe online. W razie potrzeby bogatymi zasobami – choć nie tak dobrze sprofilowanymi – dysponuje także Biblioteca Casanatense, oraz w odniesieniu do historii Italii – Biblioteca Nazionale Centrale di Roma.